က်ေနာ္ အခုေဆာင္းပါးကို ဖတ္မိကတည္းက ႀကိဳက္လြန္းလို႔ စာအုပ္ပါေတာင္းလာမိတယ္။ ရန္သူျဖစ္ခဲ့ဘူးသူ အခ်င္းခ်င္း သေဘာထားႀကီးက်တာ အေတာ့္ကို ဂုဏ္ယူခ်ီးက်ဴးစရာပါ။ ဒါနဲ႔ အခုေဆာင္းပါးကို ဖတ္ရင္း စဥ္းစားမိသည္မွာ-
- က်ေနာ္ေကာ သေဘာထားႀကီးႀကီး ထားႏိုင္ရဲ႕လား။
- က်ေနာ္တို႔ ဘာေၾကာင့္သေဘာထား မႀကီးက်တာလဲ။
- သူတို႔ေကာ ဘာလို႔သေဘာထားႀကီးႏိုင္ၾကတာလဲ။
- သေဘာထားႀကီးခ်င္းဟာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ားမွာ မရွိႏိုင္ေတာ့ဘူးလား။
- အတုယူစရာဆို အေရွ႕ေတြ၊ အေနာက္ေတြ မခဲြျခားဘဲ အတုမယူႏိုင္ေတာ့ဘူးလား။
က်ေနာ့္အေတြးမ်ားကို ဆင့္ပြားလိုက္ပါတယ္။ ခြင့္ျပဳခ်က္ မေတာင္းခံႏိုင္သည္ကို ဒီေနရာကေန အႏူးၫြတ္ေတာင္းပန္ အပ္ပါသည္။
********************************************
သေဘာထားႀကီးျခင္း - ဦးတင္ဦး (က်ဴရွင္)
ကၽြန္ေတာ္သည္ အားလက္ရက္တစ္ရက္တြင္ စာေဟာင္းတစ္ပုဒ္ကိုဖတ္မိရင္းစိတ္ထဲမွာ ထိထိခိုက္ခိုက္ခံစား သြားမိသည္။ ထိုစာဖတ္ျပီး ဟိုေတြးသည္ေတြးလည္း ေတြးေနမိသည္။ ထိုသို႔ ေတြးမိေတြးရာ ေတြးရင္း ကၽြန္ေတာ့္ဖခင္၏ ဆိုဆုံးမစကား ကၽြန္ေတာ့္ရင္ထဲမွာ စြဲပါမိလာပုံတို႔ပါ ျပန္လည္သုံးသပ္ၾကည့္ေနမိပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္ငယ္စဥ္ (၁၃-၁၄) ႏွစ္သားအရြယ္ေလာက္က ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ အရြယ္မတိမ္းမယိမ္း (သူကတစ္ႏွစ္ ေလာက္ေတာင္ ၾကီးေသးသည္ ထင္ပါသည္။) မိန္းကေလးတစ္ဦးႏွင့္ ရန္ျဖစ္မိသည္။ ထိုေန႔က ေက်ာင္းပိတ္ ရက္ျဖစ္၍ ေက်ာင္းမသြားရ၊ ေက်ာင္းအားရက္တြင္ တတ္ႏို္င္သမွ် မိဘကိုကူရသည့္အတိုင္း ရြာေျခမွႏွမ္းခင္း တစ္ခုတြင္ ျမက္တစ္ျခင္းေလာက္ သြားရိတ္စဥ္ ထိုမိန္းကေလးလည္း ျမက္ရိတ္ရင္းၾကံဳရာမွ စကားမ်ား ရန္ျဖစ္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္သူ႔အား ရုိက္ေမာင္းပုတ္ေမာင္းပင္ မလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ေအာ္ဟစ္ ဆဲဆိုျခင္းမ်ိဳးကားျပဳခဲ့ေပရာ ကၽြန္ေတာ့္ဖခင္က ၾကားသိသြား၍ ကၽြန္ေတာ့္အား ျပစ္တင္ၾကိမ္းေမာင္း ပါသည္။ကၽြန္ေတာ္က ကၽြန္ေတာ့္ဘက္က မဆိုးေၾကာင္း၊ သူကဘယ္သုိ႔ ဘယ္ညာ ေျပာရာမွ ဤသို႔ ရန္ျဖစ္ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပပါေသာ္လည္း ကၽြန္ေတာ့္ဖခင္က လက္မခံပါ။ ကၽြန္ေတာ္က ကၽြန္ေတာ္ မမွားေၾကာင္း ဘယ္သုိ႔ေသာ အေၾကာင္းယုတၱိေတြပင္ျပျပ ေယာက္်ားတစ္ေယာက္ႏွင့္ ယွဥ္လွ်င္ အဖက္ဖက္က အားနည္းေနျပီးသား မိန္ကေလးတစ္ဦးႏွင့္ ဖက္ျပိဳင္ ရန္ျဖစ္ေနျခင္းကပင္လွ်င္ ကၽြန္ေတာ္ မွားေနျပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ့္ဖခင္က ဆုံးျဖတ္ပါသည္။ ဆုံးျဖတ္ရုံမက ကၽြန္ေတာ့္အား ျပစ္တင္ ရွုတ္ခ်၍လည္း ဆုံးမ ပါသည္။ “ကိုယ္ကႏိုင္ေနျပီး သားလူကို မင္းက အႏိုင္ရခ်င္ေနတာကိုက ေသးသိမ္တဲ့ စိတ္ျဖစ္ေနျပီး ငါ့သားရ” တဲ့။
ကၽြန္ေတာ့္ဖခင္သည္ စိတ္ျမန္သူျဖစ္ရာ ၾကိမ္ေတြ႔ေအာင္ မေစာင့္ႏိုင္သူ၊ သူစိတ္ဆိုးလွ်င္ လြယ္ကူရာ သူ႔လက္၀ါးကို သုံး၍ ေက်ာျပင္မွာ ‘ဗိန္း’ ၊ ‘ဗိန္း’ ႏွင့္ျမည္ေအာင္ ရုိက္တတ္သူျဖစ္သည္။ သူရုိက္လွ်င္ အသည္း၊ ႏွလုံးေတြ လွူပ္ခါသြားသည္ ထင္ရသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ထိုေန႔က သူ ကၽြန္ေတာ့္ကိုမရုိက္ခဲ့ပါ။ မရိုက္ပင္ မရုိက္ေသာ္လည္း ကၽြန္ေတာ့္စိတ္မွာ ရုိက္တာထက္နာျပီး ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ရွက္သြားသည္။ အသည္း၊ ႏွလုံးေတြ လွုူပ္ခါ မသြားေသာ္လည္း ဖခင္၏စကားမ်ား အသည္း၊ ႏွလုံးသားထဲမွာ သံမိွဳႏွင့္စဲြလိုက္သလို ျဖစ္သြားပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုေန႔မွစ၍ ကၽြန္ေတာ္က ႏိုင္ေလာက္သည့္ အေျခအေန ရွိေနႏွင့္ျပီးသား သူမ်ိဳးႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ ဘယ္ေတာ့မွ ရန္မျဖစ္ေတာ့ပါ။ ဖက္ျပိဳင္ရန္လည္း မၾကိဳးစားေတာ့ပါ။
သို႔ရာတြင္ ကိုယ္က အထက္စီးအေနမ်ိဳးေရာက္ႏွင့္ေနသူမ်ိဳးအေပၚကိုသာ ကၽြန္ေတာ္က အလိုအေလ်ာက္ ေလ်ာ့ ေပးထားျပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ကိုယ့္ထက္အားၾကီးသူမ်ိဳးက ဗိုလ္က်သလိုအမူအရာမ်ိဳးေတြ႔ပါက ကၽြန္ေတာ္ အေလ်ာ့ေပးေလ့ မရွိသည့္အျပင္ ထုိသူမ်ိဳးကိုၾကံဳပါက ရင္ဆိုင္ရဲဖို႔လည္း စိတ္ထဲမွာ အသင့္ထားေလသည္။
ထိုစိတ္အခံေၾကာင့္ တစ္ခါက ကၽြန္ေတာ္မွားခဲ့ပုံကိုလည္း ယခုျပန္ေတြးေနမိပါသည္။ ပ်ဥ္းမနားျမိဳ႕ အားကစား အေၾကာင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ေျပာလ်င္ ဆရာခင္ေမာင္ေထြး (ပ်ဥ္းမနား) အေၾကာင္း ထည့္မေျပာ၍ မျဖစ္သလို ဟိုတစ္ေခတ္က ပ်ဥ္းမနားျမိဳ႕ ေဘာလုံးအေၾကာင္း ေျပာလွ်င္ တင္ယု၊ တင္စုိး၊ တင္ေအး ဆိုသည့္ ‘တင္’ သုံး ‘တင္’ တို႔မပါ၍ မျဖစ္ပါ။ ပ်ဥ္းမနားျမိဳ႕နယ္တြင္ သက္တမ္းအေတာ္ရွည္ၾကာစြာ ကစားလာၾကေသာ နာမည္ၾကီး ေဘာလုံးသမားမ်ား ျဖစ္သည္။ ကိုတင္စုိးမွာ တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္ပဲြမ်ား စတင္စဥ္က ရွမ္းျပည္နယ္ လက္ေရြးစင္ အျဖစ္ ( သက္တမ္းအရွည္ဆုံးလက္ေရြးစင္) ဘဟာဒူးတို႔ႏွင့္အတူ ကစားလာသူ ျဖစ္သည္။ ကိုတင္ေအးမွာ အားထားရေသာ ေရွ့တန္းသမားတစ္ဦးျဖစ္သလို ကိုတင္ယုမွာလည္း ပ်ဥ္းမနားေနာက္တန္းတြင္ အုတ္တံတိုင္း ေလာက္ အားကိုးရသူျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ သူသည္ ေတာ္ရုံေရွ့တန္းသမားမ်ား သူ႔အနား မသီရဲေလာက္ေအာင္ လူခ်ရာ၌လည္း နာမည္ၾကီးသူျဖစ္သည္။
ထိုသူတို႔သုံးဦးႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္သည္ ပ်ဥ္းမနားသၾကားစက္တြင္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း သူတို႔ အထဲ၌ အငယ္ဆုံးျဖစ္ေသာ ကိုတင္စုိးသည္ပင္လွ်င္ ကၽြန္ေတာ့္ထက္ ငါးႏွစ္၊ ေျခာက္ႏွစ္ၾကီးေသးသည္ျဖစ္၍ အသက္အရြယ္ခ်င္းလည္းကြာ၊ ၀ါခ်င္း၊ သေဘာခ်င္းလည္းကြာပါသည္။ သို႔ရာတြင္ တစ္ခါမွာ ကြင္းထဲေရာက္က လူတိုင္းက ရြံ႕ၾကရသည့္ ထိုသူမ်ားႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္သည္ ကြင္းထဲမွာပင္ ေတြ႔ခဲ့ရသည္။ ပ်ဥ္းမနား သၾကားစက္ တြင္ ေဘာလုံးအသင္းႏွစ္သင္းဖဲြ႔ရာ ကၽြန္ေတာ္သည္ ‘ ေအ’ အသင္းတြင္ ‘အရန္’ အျဖစ္ ေနရမည့္အစား ‘ဘီ’ အသင္းတြင္ပင္ ကပၸတိန္လုပ္ေတာ့မည္ဟု ဆုံးျဖတ္ျပီး ‘ဘီ’ သင္းမွ ကစားပါသည္။
တစ္ေန႔သ၌ စက္ထဲမွကြင္းတြင္မွာပင္ ‘ေအ’ႏွင့္ ‘ဘီ’ တို႔ႏွစ္သင္းခဲြ၍ ယွဥ္ျပိဳင္ကစားၾကရသည္။ ေရွ့တန္းမွ တက္ကစားမည့္ ကၽြန္ေတာ္သည္ ‘ေအ’ သင္းေနာက္တန္း ကိုတင္ယုႏွွင့္ မုခ်ေတြ႔ရပါေတာ့မည္။ ေဘာလုံး ပညာ၊ ေဘာလုံး၀ါခ်င္း ဘယ္လုိမွ်မယွဥ္ႏိုင္ပါ။ အားခြန္ဗလခ်င္းဖက္ျပိင္လွ်င္လည္း ကိုတင္ယုက ဆြဲရမ္၍ လႊင့္ပစ္လိုက္လွ်င္ ကၽြန္ေတာ္သည္ ေဘာလုံးကြင္း အျပင္ဖက္သို႔ ဖုတ္ခနဲက်သြားႏိုင္သည္။ သူ႔အနားသီ၍ ေဘာလုံးဆဲြသြားလွ်င္လည္း ကိုတင္ယုက ေဘာလုံးေရာလူပါ သိမ္းက်ဴံး၍ ကၽြန္ေတာ့္ကို ‘ခ်’ ေလေတာ့မည္။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ လူတိုင္းေလာက္နီးနီးက ေၾကာက္ရသည့္ ကိုတင္ယုကို ေၾကာက္ရမွာ ေၾကာက္သည့္ စိတ္က အေတာ္ၾကီး ဖိစီးေနသည္။ သုိ႔ႏွင့္ မထူးပါဘူးဟု စိတ္ဆုံးျဖတ္လ်က္ ကၽြန္ေတာ္ ေဘာလုံးရသည့္အခါ သူတို႔ ဂိုးေပါက္ထဲသို႔ ဆဲြေျပးသည္။ ကိုတင္ယုသည္ ကၽြန္ေတာ္ဆဲြလာသည္ကို ဘယ္လုိ ဖ်က္ဆီးလွ်င္ ရမည္ဆိုတာကို တြက္ထားႏိုင္ျပီးျဖစ္ရာ ေအးေဆးစြာပင္ေရွ့မွဖ်က္ဖို႔ ေနရာယူထားသည္။ ႏွစ္ဦးသား ပူးမိလုနီးေလာက္ အေျခအေနလည္း အေရာက္ ကိုတင္ယုက ဖ်က္မည္လဲျပင္လိုက္စဥ္ ကၽြန္ေတာ္သည္ ‘ေျပာင္’ ပင္ (၀ါ) ‘ေပၚတင္ၾကီးပဲ’ သူ႔ညိုသက်ည္းကို ကန္ထည့္လိုက္ပါသည္။ ကိုတင္ယုသည္ ေဘာလုံးေျပးရာသို႔လည္း ဆက္၍ မလိုက္ပါ၊ ကၽြန္ေတာ့္ကိုလည္း ဆဲြမထိုးဘဲ ေရွ့တြင္ ရပ္လ်က္သားကပင္ “ဟာ ကိုတင္ဦး ခင္ဗ်ား ကၽြန္ေတာ့္ကို္ ေတာင္ ခ်တယ္ပဲဗ်” ဟုေျပာသည္။ “ ခင္ဗ်ားကို ဘာမို႔လို႔ မခ်ရမွာလဲ” ဟု ကၽြန္ေတာ္က ခပ္တည္တည္ႏွင့္ ထပ္ေျပာ လိုက္ေသးသည္။ ကိုတင္ယုသည္ ျပဳံးလ်က္သားျဖင္း ‘ ေၾသာ္….. ကိုတင္ဦး၊ ကိုတင္ဦး’ ဟူ၍သာ ႏွဳတ္က ရြတ္ေနေလသည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ လူခ်ရာတြင္ နာမည္ၾကီးသူ ကိုတင္ယုက အႏိုင္ယူမည္ကို မခံလိုသည့္ဆႏၵစြဲျဖင့္ ငယ္စဥ္ ေဘာလုံးကစားလာသည့္ ကာလတေလွ်ာက္လုံးတြင္ ပထမဦးဆုံးအၾကိမ္အျဖစ္ တစ္ဖက္လူက မတိုက္ခိုက္ ဘဲႏွင့္ ကိုယ္ကအရင္ စတင္ တိုက္ခိုက္လိုက္ျခင္းမ်ိဳးကို ျပဳမိခဲ့ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ကိုတင္ယုသည္ သူ႔ထက္ ငယ္သူႏွင့္ အားနည္းသူ ကၽြန္ေတာ့္ကို ဘယ္လိုမွ လက္ရုံးအားျဖင့္ တုံ႔ျပန္ျခင္းမျပဳဘဲ သေဘာထားၾကီး ေၾကာင္းကို ျပသခဲ့ေပးပါသည္။ ထိုေန႔မွစ၍ ကၽြန္ေတာ္ ကိုတင္ယုကို ေလးစားခ်စ္ခင္သြားမိခဲ့ ေပသည္။
ထိုေန႔ ေဘာလုံးပဲြက တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမွဳသည္ ယေန႔ထက္တုိင္ ခိုင္ျမဲ လ်က္ ရွိေနေသးေတာ့သည္။
ဤအေၾကာင္းေတြကို ျပန္ေတြးမိသည္မွာ (၁၉၅၅) ခုႏွစ္ ေမလထုတ္ ရီးဒါးဒိုင္ခ်က္စ္အေဟာင္းထဲမွ ဗာဂ်ီနီး ယပ္စ္ ဒက္ဘေနေရးသည့္ ‘ ေမာ္ကြန္းတင္ေလာက္သည့္ လက္နက္ခ်ပဲြ’ ဟူေသာ ေဆာင္းပါးကို ဖတ္မိလိုက္ ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
(၁၈၆၀-၆၁) တြင္ ေတာင္ပိုင္းျပည္နယ္ (၁၁) ခုတို႔သည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ ခဲြထြက္ဖို႔ ညီကာ Confederate States ဟူ၍ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထိုခဲြထြက္ ’ကြန္ဖက္ဒရိတ္’ တပ္မ်ားကို ဦးေဆာင္သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေရာဘတ္လီး၏ တပ္မ်ားႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္၏ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ယူလစ္ဆက္စ္ဂရန္႔၏ တပ္မ်ားသည္ (၁၈၆၅) ခုႏွစ္၊ ဧျပီလတြင္ ဗာဂ်ီးနီးယားျပည္နယ္ အက္ပိုမက္ေတာက္စ္တြင္ ေတြ႔ၾကသည္။
ဂရန္႔သည္ ေတာင္ပိုင္းတပ္မ်ားမွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ဗစ္စ္ဘာ့ဂ္ကို လက္နက္ခ်ေစခဲ့ျပီး မစၥၥစၥပိျမစ္ကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ မိလိုက္ျပီး ျဖစ္၍ ေတာင္းပိုင္းခဲြထြက္ ျပည္နယ္မ်ားကို ႏွစ္ျခမ္းပိုင္းပစ္ႏိုင္ခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ သူ႔အား သမၼတ လင္ကြန္းက ေျမာက္ပိုင္း ဗာဂ်င္းနယား တပ္မေတာ္ၾကီးကို ေခ်မွဳန္းျပီး ရစ္ခ်္မြန္ကို အရသိမ္းဖို႔ ညႊန္ၾကား ထားသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေရာဘတ္လီး၏ တပ္မေတာ္မွာ သမၼတလင္ကြန္းက ေခ်မွဳန္းခိုင္းထားသည့္ တပ္မေတာ္ၾကီးပင္ ျဖစ္သည္။
ထိုအခ်ိန္က ဂရန္႔၏အသက္မွာ (၄၂) ႏွစ္၊ ေရာဘတ္လီး၏အသက္မွာ (၅၇) ႏွစ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီးသည္ စစ္အင္အားခ်င္းမမွ် မိမိတပ္ထက္ အဆမတန္သာသည့္ ဂရန္႔၏ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ကို ေတြ႕ရာ ေနရာ တိုင္းတြင္ အထိအခိုက္ အက်အဆုံးမ်ားေအာင္ တိုက္လာခဲ့သူျဖစ္၍ ေျမာက္ပိုင္းသားတို႔က ေလးစား ခန္႔ညားရသူစစ္သားၾကီး ျဖစ္သည္။ ယခုမူ သူ႔စစ္သားေတြသည္ မ်က္တြင္းေဟာက္ပက္ႏွင့္ ျဖစ္ေနၾကေလျပီ။ ရိကၡာလည္း ျပတ္ေနေခ်ျပီ။ ကိုယ့္ျမင္းေတြ, ျမည္းေတြေကၽြးသည့္ အစာထဲမွ ခဲြေ၀လုယူစားမည္ ဆိုေတာင္မွ လည္း ရက္ပိုင္းမွ်ေလာက္သာ ခံမည္။ သူသည္ ပထမက ေျမာက္ကာရုိလိုင္းနားျပည္နယ္ဘက္သို႔ ေဖာက္ထြက္ သြားမည္ဟု ၾကံရြယ္ထားသည္။ ေရာက္ေနေသာေဒသသည္ ရြံ႔ႏြံထူရာေဒသျဖစ္၍ စစ္လႈပ္ရွားမႈ မျပဳႏိုင္ ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ ဂရန္႔၏ျမင္းတပ္မ်ားက ၀က္ေခါင္းထိုးဆင္းလာခဲ့ျပီး ေျခသည္စစ္သားမ်ားေရာ ျမင္းစီးတပ္မ်ားႏွင့္ပါ ေလးဘက္ေေလးတန္မွ ညွပ္ပိတ္ထားလိုက္သျဖင့္ အက္ပိုမက္ေတာက္စ္ေဒသႏၱရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရုံးအနီးတြင္ လႈပ္မရေတာ့ပဲ ထိုမူလအၾကံကိုလည္း စြန္႔လႊတ္လိုက္ရေတာ့သည္။
ထိုေၾကာင့္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီးသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးဂရန္႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြး၍ လက္နက္ခ်ရန္မွအပ ေရြးစရာလမ္း မရွိေတာ့ေပ။ သို႔ျဖင့္ ဧျပီလ (၉) ရက္တြင္ ဂရန္႔ထံသုိ႔ ကမ္းလွမ္းစကား ပို႔ခိုင္းလိုက္သည္။ သူ႔စစ္ဘက္ အတြင္းေရးမွဴး ဗိုလ္မွဴးၾကီး မာရွယ္ကိုလည္း လက္နက္ခ်စည္းကမ္း သတ္မွတ္ရန္ ေဆြးေႏြးမည့္ေနရာကို ရွာခိုင္းထားသည္။ သူကမူ အက္ပိုမက္ေတာက္စ္ျမစ္ တစ္ဖက္ကမ္းမွ ပန္းသီးပင္ တစ္ပင္ေအာက္တြင္ ေစာင့္ေနသည္။ ဂရန္႔ထံမွ စကားျပန္ၾကားခ်က္ရေသာ္ အေကာင္းဆုံးယူနီေဖာင္းႏွင့္၊ အလွဆုံးဓားကို လြယ္ကာ ‘ခရီးသည္’ ဟုအမည္ရွိေသာ သူ၏ နာမည္ေက်ာ္ျမင္းကို စီး၍ အခ်ိန္းအခ်က္ျပဳရာ ေနရာသို႔ သြားသည္။ သူႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမာရွယ္တို႔က ဂရန္႔အရင္ အေရာက္သြားႏွင့္သည္။ ဂရန္႔သည္ မၾကာခင္မွာပင္ ရြံ႔အလူးလူး စစ္ေျမျပင္၀တ္ ယူနီေဖာင္းႏွင့္ ေရးၾကီးသုတ္ပ်ာ ေရာက္ခ်လာသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီး သူ႔အား ၾကာၾကာ ေစာင့္ မေနရေစလိုသျဖင့္ ယူနီေဖာင္းသစ္လဲမေနႏိုင္ေတာ့ျခင္းပင္။
သူတို႔ႏွစ္ဦးသည္ လြန္ခဲ့ေသာ (၁၇) ႏွစ္က မကၠဆီကန္စစ္ပဲြတြင္ သာမန္စစ္ဗိုလ္မ်ားအျဖစ္ႏွင့္ ပါ၀င္ သိကၽြမ္းဖူးခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ရာ လက္နက္ခ်ရန္ လာေရာက္ဆက္သြယ္သည့္ ရန္သူဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးကို ဂရန္႔က ေရွးေဟာင္း ေႏွာင္းျဖစ္ေတြ ေျပာရင္း ဧည့္ခံေနသျဖင့္ ယခုလာေတြ႔သည့္ အေရးကိစၥအေၾကာင္းကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီးက ေျပာျပ သတိေပး ယူရေသးေတာ့သည္။
ကိုယ့္လက္ခုပ္အတြင္းက ေရအျဖစ္ေရာက္ေနေသာ ေတာင္းပိုင္းတပ္မေတာ္ၾကီးအား ဂရန္႔သည္ သြန္လိုသြန္၊ ေမွာက္လိုေမွာက္ျပဳႏိုင္သည့္ အေျခအေနေရာက္ေနပါေသာ္လည္း ထုိသုိ႔မျပဳခဲ့။ ေနာင္တြင္တဖန္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအား လက္နက္စြဲ၍ ျပန္မတိုက္ေတာ့ပါဟု ကတိသစၥာျပဳႏုိင္ပါလွ်င္ တပ္ဗိုလ္ တပ္သား အားလုံးကို ဘာမွမလုပ္ဘဲ မိမိတို႔ ေနအိမ္အသီးသီးတို႔ ျပန္ခြင့္ျပဳပါမည္ဟု ဂရန္႔ကအဆိုျပဳေလသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီး သည္ သူ႔လူေတြအား ေထာင္ထဲသို႔ ခ်ီတက္မသြားေစခဲ့သျဖင့္ လြန္စြာ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ျဖစ္သြား ေလသည္။
ဒါေတာင္ ေျပာစရာရွိပါက ေျပာပါဦးဟု ဂရန္႔က ေျပာသျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီးက သူ႔ျမင္းတပ္သားမ်ားသည္ မိမိတို႔ စီးေသာ ျမင္းမ်ားကို ကိုယ့္ဌာေနျပန္လွ်င္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးခြင့္သို႔ ယူေဆာင္သြားခြင့္ ျပဳႏိုင္ပါ မည္ေလာဟု ေမးၾကည့္ရာ ဂရန္႔က ထိုေတာင္းဆိုခ်က္ကိုလည္း ခြင့့္ျပဳလိုက္ပါသည္။ ထိုေနာက္ ရန္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးက မိမိလက္တြင္း၌ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ၾကီးမွ စစ္သားသုံ႔ပန္း (၁၀၀၀) ေလာက္ရွိေနပါသည္။ မိမိတို႔မွာ ရိကၡာျပတ္ေနျပီျဖစ္ပါ၍ ထိုျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္သား သုံ႔ပန္းမ်ားအတြက္ စားနပ္ရိကၡာေပးႏုိင္က ေပးေစလိုေၾကာင္း ေျပာသည့္အခါ ဂရန္႔သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လီး၏တပ္မေတာ္တြင္ လူႏွစ္ေသာင္းခဲြေလာက္ေတာ့ က်န္ေနလိမ့္ဦးမည္ဟု ေတြးကာ ကိုယ့္စစ္သားလူတစ္ေထာင္အတြက္ ေတာင္းသည့္ရိကၡာကို သူ႔စစ္သား ႏွစ္ေသာင္းခဲြ အတြက္ပါ ေပးလိုက္ပါသည္။
ေျပာဆိုျပီးစီး၍ ေဆြးေႏြးသည့္ အေဆာက္အအုံမွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီး ထြက္လာသည့္အခါ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္မွ အရာရွိမ်ားက မတ္တပ္ရပ္၍ အေလးျပဳၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီးသည္ သူ႔ျမင္း ’ခရီးသည္’ အေပၚတက္၍ သူ႔ဌာနခ်ဳပ္သို႔ ျပန္သြားရာ သူျဖတ္သြားရာ လမ္းတေလွ်ာက္၌ ေတြ႔ရသည့္ အရာရွိမ်ားႏွင့္ ရဲေဘာ္မ်ားက ၀မ္းသာရြင္ျမဴးၾကိဳဆိုၾကသည္။ စိတ္မထိန္းႏုိင္၍ သူ႔မ်က္ႏွာ မရြင္မပ်ျဖစ္ေနသည္ကို သူ႔လူမ်ား ျမင္ၾကေသာ္ သူ႔တဲအတြင္းသုိ႔ပါ ၀ိုင္းအုံလိုက္လာျပီး ေမးၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က အသံတုန္တုန္ရီရီျဖင့္ သူတို႔ ကိုယ့္အိမ္ ကိုယ့္ရာ ျပန္ရေတာ့မည့္ အေၾကာင္း၊ လက္နက္ခ်စည္းကမ္းကို ေျပာျပရာ အားလုံးသည္ ငိုေၾကြးၾက ကုန္၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ႏွႈတ္ကသာ မိန္႔လိုက္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေသခံ၍ ဆက္တိုက္ၾကပါမည္ဟု ေျပာၾကသည္။ (မည္သည့္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းသည္ မိမိေနာက္လိုက္မ်ားကို ေသတြင္းသို႔ ပို႔ရက္ပါသနည္း။)
ေနာက္တစ္ေန႔ ဧျပီလ (၁၁) ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီးသည္ ဗိုလ္မွဴးၾကီးမာရွယ္ေရးထားေသာ ႏႈတ္ဆက္မိန္႔ ခြန္းကို တစ္လုံးႏွစ္လုံးသာျပင္၍ သူ႔တပ္အားဖတ္ျပႏႈတ္ဆက္သည္။ ေနာက္တစ္ေန႔ဧျပီလ (၁၁) ရက္တြင္ လက္နက္ခ်ပဲြ က်င္းပရာ အက္ပိုမက္ေတာ့က္စ္ ေဒသႏၱရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးရုံးနားမွ ရြာကေလးသို႔ ေတာင္ပိုင္း တပ္ေတြ တန္းစီခ်ီလာရာ လမ္းေဘး၀ဲယာ၌ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္မွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ခ်ိန္ဘာလိန္၏ တပ္မဟာ ႏွစ္ခု၏ တပ္သားမ်ားက တန္းစီေစာင့္ေနၾကျပီး ဆီးၾကိဳအေလးျပဳၾကသည္။ ကြန္ဖက္ဒရိတ္ တပ္မေတာ္မွ တပ္ဗိုလ္တပ္သားမ်ားသည္ ျပန္လည္အေလးျပဳျပီး တပ္မၾကီးအလိုက္ မိမိတို႔ လက္နက္မ်ားႏွင့္ စစ္အလံမ်ားကို ခ်ပုံေပးအပ္ခဲ့ၾကရသည္။
ေနာင္တြင္ထုိုေန႔က အေတြြ႔အၾကံဳကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးခ်ိန္ဘာလိန္ ျပန္ေျပာပုံအရေသာ္၊ စစ္ရႈံးတပ္လက္နက္အပ္ သည့္ပဲြ၌ ေအာင္ပဲြရတပ္က ဘာဘင္သံ၊ ခရာသံမွမျပဳ၊ ေလသံတိုးတိုးမွ်ပင္မထြက္ၾကပဲ တိတ္ဆိတ္ျခင္းၾကီး စြာျဖင့္ ျငိမ္သက္ေနခဲ့ၾကသည္ဟုဆိုသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီးသည္ သူ႔တဲအတြင္းမွာပင္ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးဂရန္႔သည္ လက္နက္ခ်ပဲြမျပဳမီကေလး ကပင္ သူအႏုိင္ရလိုက္ေသာ စစ္တပ္ၾကီးတစ္ခုအရွက္ရေလာက္သည့္ ေၾကကြဲြဖြယ္ျမင္ကြင္းကို မျမင္ရက္၍ အက္ပိုမက္ေတာ့က္စ္မွ ထြက္ခြာသြားခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီးသည္ သူ႔တပ္ဗိုလ္တပ္သားမ်ားတို႔ မိမိေနရပ္ ဌာေနသုိ႔ ျပန္ၾကရန္တာစူေနၾကသည့္အခါ မိမိတစ္ဦးတည္းရက္ခ်္မြန္သို႔ ထြက္ခြာသြားခဲ့သည္။ သူကေနပါ ေစဟု ဆိုေသာ္လည္း ဂရန္႔၏ျမင္းစီးတပ္သား (၂၅) ဦးတို႔က သူ႔အားျခံရံလိုက္ပါလ်က္ ခရီးတစ္မိုင္ေက်ာ္ ႏွစ္မိုင္ေလာက္ ေပါက္သည္အထိ လိုက္ပုိ႔ေပးခဲ့သည္။
ထိုေန႔ကအျဖစ္အပ်က္ကို ရည္ညႊန္း၍ ဆာ၀င္စတန္ခ်ာခ်ီက “လူၾကီးလူေကာင္းမ်ားတိုက္ခဲ့ေသာ ေနာက္ဆုံးစစ္ပဲြ” ဟု ေနာင္ေသာအခါတြင္ စာေပအကၡရာကမၺည္းတင္ခဲ့ေလသည္။
ထိုေတာင္-ေျမာက္ျပည္တြင္းစစ္ပဲြတြင္ သူရဲေကာင္းၾကီးျဖစ္ခဲ့သူ ဂရန္႔သည္ စစ္အျပီး ေနာက္ေလးႏွစ္ အၾကာ သမၼတ ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္သျဖင့္ (၁၈၉၆) တြင္ အေမရိကန္၏ (၁၈) ေယာက္ ေျမာက္ သမၼတ ျဖစ္လာသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီးသည္ ဂရန္႔သမၼတျဖစ္ေတာ့ အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ သြားေတြ႔ေသးသည္။ မက္ေလာက္ဖြယ္ ရာထူးေတြေပးေသာ္လည္း မယူဘဲ ဗာဂ်င္နယားျပည္နယ္ လက္ဇင္တန္ျမိဳ႕ရွိ ၀ါရွင္တန္ ေက်ာင္းကေလး၏ ဥကၠဌအျဖစ္သာ ေဆာင္ရြက္ရင္းကြယ္လြန္သြားသည္။
သူေသျပီးေနာက္ရက္ခ်္မြန္တြင္ ေတာင္ပိုင္းတပ္မွ စစ္ျပန္မ်ားအတြက္ ေဂဟာတည္ေဆာက္ၾကရာ သမၼတဂရန္႔ သည္ အလွဴေငြေဒၚလာ (၅၀၀) ထည့္သည့္အျပင္ မ်ားစြာအားေပးခဲ့ပါသည္။ ဂရန္႔သည္ သူ႔အထက္က သမၼတ လင္ကြန္း ေရွ့ေဆာင္လမ္းျပသြားသည့္ အတိုင္း “ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္မ်ားကို စည္းေႏွာင္ေပး ရမယ္” ဟူေသာ ၾသ၀ါဒစကားကို လိုက္နာကာ ေတာင္ႏွင့္ေျမာက္အကြဲ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္မ်ားကို ေပ်ာက္ သြားေအာင္ ၾကိဳးစားခဲ့သည္။ ထိုရက္ခ်္မြန္မွ ေတာင္ပိုင္းစစ္သားမ်ားေဂဟာ ရန္ပုံေငြပဲြသို႔ မတက္ျဖစ္ႏိုင္၍ မတက္ႏုိင္ ခဲ့ေသာ္လည္း အားေပးသည့္သ၀ဏ္လႊာပို႔ခဲ့ေသးသည္။ တစ္ခ်ိန္က “ စစ္ပဲြတြင္ သူေသကိုယ္ေသ ရင္ဆိုင္ေတြ႔ လာခဲ့ၾကသူမ်ားသည္ ယခုအခါ အေကာင္းဆုံး မိတ္ေဆြမ်ားအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ႏိုင္ခဲ့ျပီ” ျဖစ္ပုံကို သူ႔သ၀ဏ္လႊာ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ ေဖာ္ျပပါ စာေဟာင္းတစ္ပုဒ္ကို ဖတ္မိရင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးလီး၏ ေနရာက၀င္၍ ခံစားမိကာ မိမိစိတ္မွာ အလြန္ ကရုဏာသက္မိသြားသလို ျပည္ေထာင္စုၾကီး အျပိဳကြဲမခံႏုိင္၍ အႏိုင္ တိုက္ေနရေသာ္ လည္း ႏုိင္လိုက္ေသာအခါ ကိုယ္က အႏုိင္ရထားသူအေပၚမွာ အစြမ္းကုန္ သေဘာထားၾကီးေပးႏုိင္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ဂရန္႔၏ စိတ္ဓာတ္ကိုလည္း မအံ့ၾသ၊ မခ်ီးမြမ္းဘဲ မေနႏုိင္ခဲ့ပါေပ။ လဲသူကို ထ, ေထာင္းေသာ အမႈမ်ိဳးကို သေဘာထားၾကီးသူတို႔ ျပဳလိုစိတ္မရွိၾကပါေပ။
ထိုစာကို ဖတ္ျပီးေနာက္ ကၽြန္ေတာ့္ဖခင္ ကၽြန္ေတာ္ငယ္စဥ္က ျပစ္တင္ဆုံးမခဲ့ဖူးေသာ “ ႏုိင္သူအေပၚအ ႏုိင္ယူျခင္းမ်ိဳးသည္ ေသးသိမ္ေသာ စိတ္ျဖစ္သည္” ဟူေသာ စကားကိုလည္းျပန္လည္ေတြးေနမိပါသည္။
တကယ္ေတာ့ သေဘာထားၾကီးၾကီးထားျခင္းမ်ိဳးသည္ လူတစ္ဦးအတြက္လည္းလိုအပ္၍ တစ္မ်ိဳးသားလုံး အတြက္လည္း အေရးၾကီးလွေပသည္။
(စရဏမဂၢဇင္း - ၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ - အတဲြ- ၂၊ အမွတ္- ၄ - စာမ်က္ႏွာ- ၂၀ မွ ၂၃ အထိ - ဦးတင္ဦး-က်ဴရွင္ ေရးသားေသာ သေဘာထားႀကီးခ်င္းကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပပါသည္။)
1 comment:
ဒီပို့စ္ေလးတြက္ ေက်းဇူးပါပဲ ကိုဟန္ညီ ။
ေတာင္ပတ္လမ္းေဖာက္သူမ်ားပို့စ္ထဲမွာ စာပိုဒ္တခုကိုလည္း က်မဘေလာဂ့္ရဲ့ စာေပအို္းမွာ တင္ထားပါတယ္ ။
Post a Comment